Chương trình cải cách kỹ thuật Vovinam-Việt Võ Đạo – 2023
La Commission Technique Internationale
The International Technical Board
297-2023-CTI/VN-01-10-2023
Vs Trần Nguyên Đạo
Chủ tịch Hội đồng Võ sư Vovinam-Việt Võ Đạo Thế giới.
Chủ tịch Ủy ban kỹ thuật Quốc tế.
Chương trình cải cách kỹ thuật
Vovinam-Việt Võ Đạo – 2023
(Cải cách bài “Việt Võ Đạo Quyền” và Hệ thống Kiếm trình độ 1)
______________________________________________________________________________________
I.Chương trình cải cách hệ thống Kiếm trình độ 1
Cấu trúc 5 bộ môn hình thành hệ thống Kiếm, trình độ 1 gồm :
- Các kỹ thuật căn bản (các kỹ thuật tấn công và các kỹ thuật gạt-đỡ).
- Các thế phản Kiếm (hoặc còn gọi là phân tích kiếm).
- Bài Quyền Lưỡng Nghi Kiếm Pháp[[1]].
- Bài Song Luyện Kiếm.
Hệ thống Kiếm trình độ 1 của Vovinam-Việt Võ Đạo, vốn là một trong những bài bản cột trụ trong Chương trình huấn luyện Quốc tế của Môn phái. Hệ thống này được giảng dạy dành cho các trình độ Trung cấp (Hoàng/Huyền đai quốc tế). Bốn trình độ còn lại được dành riêng cho các Võ sư, những người muốn trở thành « chuyên gia » về Kiếm. Bởi muốn đạt được 5 trình độ này thì phải đầu tư trung bình khoảng 10 năm thì mới có thể thành công. Trong khung trời Vovinam-Việt Võ Đạo ngày nay (2023), theo chủ quan của tôi, những người còn nắm bắt tường tận tinh hoa các kỹ thuật này, thì chỉ có thể đếm trên 5 đầu ngón tay !
Ngoài ra hệ thống Kiếm của Môn phái còn là một trong những kho tàng hiếm có và đồng thời cũng là thế mạnh trong Chương trình huấn luyện Quốc tế của Tổng Liên đoàn Vovinam-Việt Võ Đạo Thế giới. Bởi chúng ta biết bảo tồn tinh hoa và thực chất của nó mà không bị phân hoá theo chiều hướng ngoạn mục hoặc chạy theo hấp lực biểu diễn mà trong làng võ thường chế diễu là « múa may quay cuồng » như hát tuồng.
Tuy nhiên hệ thống Kiếm trình độ 1 của Môn phái có một vướng mắc lớn, đó là thiếu đồng nhất giữa 5 bộ môn đã hình thành lên nó. Vấn đề này tôi đã nhận ra khi trở thành Huấn luyện viên năm 1972, và khi trở thành Võ sư năm 1977, thì tôi khởi sự đầu tư để phân tích và nghiên cứu những điểm không nhất quán và tìm kiếm những kỹ thuật mới để đạt sự hài hòa (sự tương ứng và tương đồng) giữa 5 bộ môn trong hệ thống Kiếm. Sự quan tâm này được thúc đẩy bởi lý tưởng của Vovinam-Việt Võ Đạo, qua điều Tâm Niệm thứ nhất của Môn phái, đó là : "Việt Võ Đạo sinh, nguyện đạt tới cao độ của nghệ thuật để phục vụ dân tộc và nhân loại", và đó cũng là cách tiếp tục duy trì truyền thống của Môn phái : khai phá và phát triển không ngừng (định lý Miên sinh).
Để khởi đầu công cuộc cải cách này, cách đây 25 năm, vào năm 1998, tôi đã đặt viên đá đầu tiên qua việc trình luận án « Kiếm thuật Vovinam-Việt Võ Đạo » trong kỳ thi lên Hồng đai nhị cấp (đệ lục đẳng quốc tế) tại Houston, Texas, Hoa Kỳ. Luận án này có mục đích đóng góp một tài liệu về các kiến thức Kiếm pháp cấp 1 của Vovinam-Việt Võ Đạo. Tôi nghĩ rằng đã đến lúc phải chuyển các kiến thức này thành một cuốn sách, để kho tàng văn hoá võ thuật Vovinam-Việt Võ Đạo tiếp tục trường tồn theo thời gian.
Trong suốt những năm nghiên cứu đó, tôi đã cọ sát với hai vấn đề lớn, đó là : sự thống nhấtvà vấn đề uy tín. Bởi 5 bộ môn của hệ thống Kiếm hiện nay đã được tập luyện khắp nơi trên thế giới và tương đối khá thống nhất. Nay, nếu có sự thay đổi, thì sẽ là một trở ngại vô cùng khó khăn và có thể trở thành một vấn đề lớn của sự thống nhất đòn thế. Vấn đề thứ hai là nếu muốn thành công cuộc cải cách này, không phải chỉ cần có khả năng và có ý chí là đủ, mà còn phải có một uy tín lớn, tức « vị thế » của người đề xuất cải cách.
Kính thưa quí thầy, với cương vị là Võ sư Niên trưởng, cùng với một quá trình gần 60 năm luyện tập, tôi nghĩ rằng, khả dĩ đã có đủ điều kiện để đề nghị cuộc cải cách cần thiết này. Hay nói một cách khác là khôi phục lại sự thuần lý (logic) và sự hài hoà giữa 5 bộ môn của hệ thống Kiếm trình độ một Vovinam-Việt Võ Đạo.
Như quí vị đã biết, trên đời này, « không ai là hoàn hảo » cả ! Chính vì thế, ngày 1 tháng 11 năm 2019, tôi đã đề nghị dự án cải cách hệ thống Kiếm trình độ 1 và đồng thời mời tất cả các Võ sư Châu âu tham gia, với mục đích tăng cường sự hoàn hảo cao nhất cho dự án và thu hút nhu cầu chính đáng của đề án cải cách và đồng thời cũng là một đầu tư tập thể cho các thế hệ tương lai.
Sau hơn hai năm rưỡi nghiên cứu tốt đẹp với các Võ sư Âu châu, tôi quyết định đệ trình chính thức dự án cải cách này lên Hội đồng Võ sư Vovinam-Việt Võ Đạo Thế giới ngày 12 tháng 6 năm 2022. Với mục đích, nhân Đại hội Thế giới lần thứ 9, sẽ diễn ra vào tháng 7 năm 2022 tại Paris, để các Võ sư trên toàn thế giới biểu quyết thông qua dự án này. Bất ngờ thay, dự án cải cách đã được các Võ sư hưởng ứng nồng nhiệt và đã được Hội đồng Võ sư Thế giới nhất trí thông qua và yêu cầu gia hạn thêm 8 tháng (đến tháng 3 năm 2023) để các Võ sư trên thế giới có thời gian tham dự vào cuộc đóng góp cần thiết này.
II.Chương trình cải cách bài Việt Võ Đạo Quyền
Việt Võ Đạo Quyền [[2]], là một bài Quyền dành cho các trình độ trung cấp (Huyền/Hoàng đai quốc tế). đã được giảng dạy tại Việt Nam từ thập niên 1970. Riêng trên lĩnh vực quốc tế, bài quyền này đã được Hội đồng Võ sư Vovinam-Việt Võ Đạo Thế giới biểu quyết và đưa vào Chương trình huấn luyện Quốc tế nhân Đại hội Thế giới lần thứ 4 tại Houston Texas, Hoa Kỳ năm 2004.
Bài Việt Võ Đạo Quyền, có một vị trí rất đặc biệt trong hệ thống Quyền của Môn phái, bởi bài quyền này có cùng một đặc điểm với bài Khai Môn Quyền của trình độ tự vệ nhập môn, đó là cả hai không phải là một bài Quyền truyền thống như : Thập Tự Quyền, Long Hổ Quyền, Lão Mai Quyền, Ngọc Trản Quyền… vì chúng không mô phỏng một cuộc đấu tưởng tượng với một hoặc nhiều đối thủ, mà chỉ là những « tiết mục kỹ thuật ». Mục đích của 2 bài quyền này là giúp các Môn sinh ôn-tập các kỹ thuật căn bản và các thế phản đòn của trình độ của mỗi cấp. Vì vậy, 2 bài quyền trên chỉ là một phương tiện để ôn-luyện hoặc chính xác hơn là một « bài tập ứng dụng » hơn là một bài Quyền đúng nghĩa.
Sau nhiều năm luyện tập và giảng dạy, tôi nhận thấy bài Việt Võ Đạo Quyền có những khuyết điểm chính sau đây :
1.Quá dài : Khoảng 140 thế (Khai Môn Quyền : 38 thế, Thập Tự Quyền : 54 thế, Long Hổ Quyền : 44 thế …), nên đưa đến các vấn đề :
- Kiệt quệ, nếu chúng ta muốn trình bày một cách linh hoạt và vũ bão.
- Đòn thế không diễn xuất được một cách chính xác vì chiều dài của Quyền.
- Hay quên và ngập ngừng trong khi diễn xuất bởi có quá nhiều các đòn thế tương tự như nhau.
2.Lặp đi, lặp lại nhiều lần : 2, 4 hoặc 8 lần cùng một thế. Tổng cộng chúng ta có thể đếm được có khoảng 25 lần lặp lại.
3.Không trở lại vị trí cũ so với vị trí khởi đầu của Quyền.
Vì những lý do trên, tôi và võ sư SFORZA Aldo đã nghiên cứu việc cải cách bài Quyền này từ năm 2012 và chúng tôi rất vinh dự trình bày những nghiên cứu của mình bằng cách đệ trình dự án cải cách bài Việt Võ Đạo Quyền lên Hội đồng Võ sư Thế giới, nhân Đại hội Vovinam-Việt Võ Đạo Thế giới lần thứ 9, diễn ra vào tháng 7 năm 2022 tại Paris, cùng lúc với dự án cải cách hệ thống Kiếm trình độ 1.
Dự án cải cách bài Việt Võ Đạo Quyền đã nhận được sự lưu ý đặc biệt của các Võ sư, và đã được Hội đồng Võ sư Thế giới nhất trí thông qua. Ngoài ra Hội đồng cũng không đề xuất gia hạn thêm 8 tháng để nghiên cứu thêm như trường hợp của đề án cải cách hệ thống Kiếm trình độ 1. Thế nhưng tôi vẫn quyết định gia hạn thêm 8 tháng giống như dự án Kiếm, bởi tôi có tâm ý tạo điều kiện cho tất cả các Võ sư trên thế giới có dịp tham gia và đóng góp ý kiến của mỗi người vào công cuộc cải cách chung về bài quyền này. Và tôi đã không lầm ! Bởi đã có rất nhiều đóng góp đến từ khắp nơi trên thế giới, từ các Võ sư cao niên nhất, cũng như các Võ sư trẻ nhất trong Môn phái. Tất cả đều đã tham gia một cách nhiệt tình và hăng say. Chính nhờ sự đóng góp trên, mà bài Việt Võ Đạo Quyền đã đạt một tiến bộ « hoàn chỉnh » so với những đề xuất ban đầu của dự án.
III.Áp dụng chương trình cải cách
Thưa quí thầy, bắt đầu từ ngày 1 tháng 10 năm 2023, tức sau 14 tháng đóng góp bổ sung của các võ sư trên thế giới, (thay vì 8 tháng theo yêu cầu của Hội đồng Võ sư Thế giới) và chiếu theo biểu quyết của Hội đồng Võ sư Vovinam-Việt Võ Đạo Thế giới, qua đại hội lần thứ 9, được tổ chức tại Paris năm 2022. Tôi trân trọng thông báo đến quí đồng môn, tiến trình áp dụng kế hoạch cải cách bài Việt Võ Đạo quyền và hệ thống Kiếm trình độ 1 của Vovinam-Việt Võ Đạo, được áp dụng theo các thời điểm sau đây :
1- Tháng 10/2023: Ban hành chính thức kế hoạch cải cách bằng văn thư qua ba ngôn ngữ : Việt, Pháp và Anh, và chỉ dành riêng cho các Võ sư.
2- Từ tháng 11-2023 đến tháng 12-2025: giai đoạn chuyển tiếp.
- Sẽ tổ chức các khoá đặc huấn và các khoá tu nghiệp trên toàn thế giới.
- Thực hiện các Vidéo để quý thầy nắm bắt dễ dàng hơn về hai bộ môn vừa phức tạp và vừa đặc thù này.
- Sẽ nỗ lực thực hiện và xuất bản 2 cuốn sách bằng 8 thứ tiếng[[3]], một cuốn về bài Việt Võ Đạo Quyền và một cuốn dành riêng cho hệ thống Kiếm trình độ 1. Hai sách này có mục đích hỗ trợ thiết thực cho tất cả các Môn sinh Vovinam-Việt Võ Đạo trên toàn thế giới.
- Trong giai đoạn chuyển tiếp này và trong các cuộc thi lên đẳng cấp, các Môn sinh có thể chọn lựa các kỹ thuật mới hoặc cũ, tùy thuộc vào sự tiến triển của mỗi quốc gia.
3- Trong năm 2026, Hội đồng Võ sư Vovinam-Việt Võ Đạo Thế giới sẽ công bố quyết định chính thức chuyển đổi các kỹ thuật mới và loại bỏ các kỹ thuật cũ.
Thân chúc quí thầy đón nhận hai dự án cải cách này với tinh thần mở rộng và hăng hái. Môn phái rất tin tưởng và trông cậy nơi quí thầy, bởi quí thầy là những trụ cột của Môn phái. Đồng thời quí thầy cũng như tôi, chúng ta có sứ mệnh và có bổn phận đối với Vovinam-Việt Võ Đạo và với các Môn sinh trên toàn thế giới.
Paris 01 tháng 10-2023.
Võ sư Trần Nguyên Đạo
Bản sao :
- Thượng Hội đồng Võ sư Vovinam-VVĐ Thế giới.
- Hội đồng Võ sư Vovinam-VVĐ Thế giới.
- Chủ tịch Tổng liên đoàn Vovinam-Việt Võ Đạo Thế giới.
- Các liên đoàn Vovinam-Việt Võ Đạo Quốc gia, thành viên TLĐ Vovinam-VVĐ Thế giới.